Καρκίνος Δέρματος μέρος Β: Μελάνωμα

Καρκίνος Δέρματος: Διάγνωση και Θεραπεία

Μέρος Β : ΜΕΛΑΝΩΜΑ

Το μελάνωμα είναι ο κακοήθης όγκος που δημιουργείται από την κακοήθη εξαλλαγή των μελανοκυττάρων.  Τα μελανοκύτταρα είναι τα κύτταρα που παράγουν την μελανίνη, πρωτεΐνη η οποία προκαλεί το μαύρισμα και έχει τον ρόλο να προστατεύει το δέρμα από την βλαπτική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας. 

Όπως και στον “Μη μελάνωμα”  καρκίνο του  δέρματος κάποιες μορφές μελανώματος μπορούν να ξεκινήσουν  με προκαρκινικές αλλοιώσεις οι οποίες  εμφανίζονται ως αλλαγές στο δέρμα χωρίς να είναι καρκίνος, αλλά θα μπορούσε να γίνει καρκίνος με την πάροδο του χρόνου.

                       

Συγγενείς μελαχρωματικοί σπίλοι: είναι σπίλοι (ελιές) οι οποίοι, είτε υφίστανται από τη γέννηση του ατόμου, είτε γίνονται εμφανείς εντός του πρώτου χρόνου της ζωής του.  Χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: τους μικρούς, τους μεσαίους και τους μεγάλους ή γιγάντιους. Οι γιγάντιοι είναι οι σπίλοι που έχουν διάμετρο 20 cm ή περισσότερο κατά την ενηλικίωση. Οι συγγενείς σπίλοι αυξάνουν σε μέγεθος κατά τη διάρκεια της σωματικής ανάπτυξη και μπορούν να έχουν διάφορα χρώματα, ανώμαλη επιφάνεια, τριχοφυΐα και ανώμαλα όρια.

 Οι μεγάλοι συγγενείς σπίλοι εμφανίζουν μια υψηλότερη πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής σε σχέση με τους μικρότερους συγγενείς σπίλους. Η πιθανότητα αυτή βάση διαφόρων μελετών είναι από 5% έως 20%. Το μέγεθος, τα χαρακτηριστικά, και η εντόπιση ενός συγγενή μελαχρωματικού σπίλου καθορίζουν τον τρόπο και τον χρόνο αντιμετώπισής του. Η προτεινόμενη θεραπεία είναι η πλήρης αν είναι δυνατόν χειρουργική αφαίρεσή τους, είτε κατά στάδια, είτε με τη χρήση διατατήρων δέρματος, είτε με την χρήση δερματικών μοσχευμάτων.

Το σύνδρομο άτυπων σπίλων σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος του δέρματος. Τα κυρία χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι η παρουσία 100 ή περισσότερων σπίλων

με κάποιους από αυτούς να είναι άτυποι δηλαδή να είναι ασύμμετροι με ανώμαλα όρια να παρουσιάζουν ποικιλοχρωμία, και η διάμετρος τους να ξεπέρνα τα 6 mm. Για την έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος σε αυτούς τους ασθενείς απαιτείται τακτική και μακροχρόνια παρακολούθηση σε ειδικό ιατρείο και συχνά, επανειλημμένες βιοψίες ύποπτων βλαβών.

Μελανωμα:

Εάν το μελάνωμα δεν διαγνωστεί έγκαιρα, και δεν αφαιρεθεί στην ώρα του, αποκτά επιθετική βιολογική συμπεριφορά, δίνει μεταστάσεις στα εσωτερικά όργανα και αποτελεί συχνή αιτία θανάτου. Στις γυναίκες παρουσιάζεται συνήθως στις γάμπες, ενώ στους άνδρες στην ράχη τους, περιοχές δηλαδή που είναι προφυλαγμένες κατά την διάρκεια των χειμερινών μηνών και εκτίθενται απότομα σε έντονη ηλιακή έκθεση, όπως συμβαίνει κατά την αρχή του καλοκαιριού.  

Μπορεί όμως να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος είτε στην βάση μίας ελιάς , αλλά και σε υγιές δέρμα που δεν έχει σε εκείνο το σημείο ελιά, ακόμα και σε σημεία που είναι προφυλαγμένα από την ηλιακή έκθεση, όπως είναι το τριχωτό της κεφαλής ή οι γλουτοί.  Υπάρχει επίσης και μία μορφή μελανώματος, η οποία παρουσιάζεται στο πρόσωπο και αναπτύσσεται σε μεγάλης ηλικίας ανθρώπους, στην περιοχή μίας προϋπάρχουσας κηλίδας, που μεγαλώνει πολύ αργά με τον χρόνο (καοήθης φακή).

Συνήθως το μελάνωμα κάνει την εμφάνιση του κατά την ηλικία 40-45 χρόνων, αν και μπορεί να εμφανιστεί και στην ηλικία των 30-40 χρόνων, αλλά και σπανιότερα και στην παιδική και εφηβική ηλικία. Σε αρκετές περιπτώσεις μελανώματος στην παιδική ηλικία, αυτό εμφανίζεται στην βάση συγγενών γιγαντιαίων μελαγχρωματικών σπίλων.

Σήμερα, σύμφωνα με τους ερευνητές, η κύρια αιτία της ανάπτυξης μελανώματος είναι η υπερέκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, η οποία αποτελεί τον ενοχοποιητικό παράγοντα  στο 70%-80-% των περιπτώσεων.  Τα έντονα ηλιακά εγκαύματα σε οποιαδήποτε ηλικία αποτελούν δείκτη επικινδυνότητας για την νόσο.   Άλλοι παράγοντες που συμβάλουν είναι :

• Γενετικοί παράγοντες  (κληρονομικότητα)
• Ανοσοκαταστολή
• Παρουσία γιγαντιαίων συγγενών σπίλων
• Ορισμένες σπάνιες κληρονομικές δερματοπάθειες, όπως η μελαγχρωματική ξηροδερμία
• Το σύνδρομο άτυπων σπίλων

Διάγνωση

Το μελάνωμα είναι ουσιαστικά θεραπεύσιμο, εάν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί, όσο ο όγκος είναι επιφανειακός (λεπτού «πάχους» σε ιστολογική εξέταση) και δεν έχει εισβάλει βαθιά στο δέρμα. Συνεπώς, η έγκαιρη ανίχνευση του μελανώματος έχει τεράστια σημασία για την πρόγνωση των ασθενών και επιτυγχάνεται με μία απλή εξέταση του δέρματος από τον ιατρό. Ο έλεγχος του δέρματος γίνεται  με την απλή κλινική εξέταση (επισκόπηση),  την δερματοσκόπηση,  (εξέταση με ειδικό φακό που «φωτίζει» τις μικροσκοπικές λεπτομέρειες των σπίλων) και  μερικές φορές με την χρήση ψηφιακής φωτογράφησης και ανάλυσης από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. 

Ειδικά για την διάγνωση του μελανώματος υπάρχει ο μνημοτεχνικός κανόνας A.B.C.D.Ε., από τα αρχικά των λέξεων Asymmetry, Border, Color, Diameter, Evolution.

• Ασυμμετρία (Asymmetry).  Συνήθως η «αθώα» κηλίδα είναι συμμετρική και στρογγυλή.  Εάν η μελαγχρωματική βλάβη διαιρεθεί νοερά στην μέση, και το ένα μισό εμφανίζει συμμετρία με το άλλο, η βλάβη θεωρείται καλοήθης.  Η ασυμμετρία οδηγεί στην σκέψη της κακοήθειας.

• Όριο (Border).  Συνήθως το περίγραμμα της «αθώας» κηλίδας είναι ομοιόμορφο και γεωμετρικό.  Εάν το χείλος και το όριο της βλάβης είναι ομαλά και σαφώς καθορισμένα από το γύρω υγιές δέρμα, αυτό αποτελεί στοιχείο που συνηγορεί υπέρ της καλοήθειας.  Ανώμαλα και ασαφώς καθοριζόμενα όρια της βλάβης, είναι ενδείξεις για κακοήθεια.

• Χρώμα (Color).  Στις καλοήθεις βλάβες παρατηρείται ενιαίο χρώμα σε όλη την επιφάνεια της.  Αντίθετα, η παρουσία δύο ή περισσοτέρων χρωμάτων και αποχρώσεων θεωρείται στοιχείο υπέρ της κακοήθειας.
• 
  
• Διάμετρος (Diameter).  Μία βλάβη  και ειδικότερα ελιά δεν πρέπει να μας φοβίζει όταν  είναι μικρότερη των 6 mm.  Τέτοιες βλάβες θεωρούνται κατά κανόνα καλοήθεις.

• Εξέλιξη (Evolution).  Εάν κατά την αυτοεξέταση παρατηρήσουμε ότι  η όψη της κηλίδας  ή ελιάς έχει αλλάξει, και κάτι ταιριάζει με τα παραπάνω τέσσερα κριτήρια, θεωρείται στοιχείο υπέρ της κακοήθειας, και θα πρέπει να συμβουλευτούμε αμέσως ιατρό.

Πατήστε εδώ για το Α μέρος.

Καρκίνος του Δέρματος

Καρκίνος Δέρματος: Διάγνωση και Θεραπεία

Μέρος Α : “Μη μελάνωμα καρκίνος δέρματος”

Η συχνότητα του καρκίνου του δέρματος στις μέρες μας έχει αυξηθεί σημαντικά. Εκτιμάται ότι 40% έως 50 % των ανθρώπων με  ανοιχτόχρωμο δέρμα, έως την ηλικία των 65 θα αναπτύξουν τουλάχιστον ένα καρκίνο του δέρματος. Αν η διάγνωση όμως γίνει έγκαιρα το ποσοστό ίασης φτάνει σχεδόν το 100%. Γι αυτό και η ενημέρωση σε χώρες όπως η Κύπρος με μεγάλη διάρκεια ηλιοφάνειας είναι πολύ σημαντική.

Ο καρκίνος του δέρματος διαχωρίζεται σε μη-μελάνωμα καρκίνο του δέρματος και το πολύ πιο επιθετικό κακοήθες μελάνωμα το οποίο θα αναφερθεί σε επόμενο άρθρο. Όπως πολλές μορφές καρκίνου έτσι και ο καρκίνος του δέρματος ξεκινά με προκαρκινικές αλλοιώσεις. Αυτές οι προκαρκινικές βλάβες εμφανίζονται ως αλλαγές στο δέρμα χωρίς να είναι καρκίνος, αλλά θα μπορούσε να γίνει καρκίνος με την πάροδο του χρόνου.

Ακτινική κεράτωση : Πρόκειται για μικρή, τραχεία, φολιδωτή αλλοίωση του δέρματος που προκαλείται συχνά από υπερβολική έκθεση στον ήλιο και εμφανίζεται στο κεφάλι, το λαιμό ή τα χέρια, αλλά μπορεί να βρεθεί και αλλού. Εμφανίζεται σε ανθρώπους μετά την ηλικία των 40, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε πολύ νεότερους ανθρώπους.

Ακτινική χειλίτιδα (χείλια αγρότη): Η σχετιζόμενη με ακτινική κεράτωση, ακτινική χειλίτιδα είναι μια προκαρκινική κατάσταση που συνήθως εμφανίζεται στο κάτω χείλος. Φολιδωτά μπαλώματα ή επίμονη ξηρότητα και σκάσιμο των χειλιών αποτελούν συμπτώματα. Λιγότερο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν πρήξιμο του χείλους, η απώλεια του ερυθρού κρασπέδου μεταξύ των χειλιών και του δέρματος, καθώς και εξέχοντες γραμμές των χειλιών.

Δερματικό κέρατο: Το δερματικό κέρατο εμφανίζεται ως ένα εξόγκωμα σε σχήμα χωνιού, που εκτείνεται από μια κόκκινη βάση στο δέρμα. Αποτελείται από συμπιεσμένη κερατίνη (την ίδια πρωτεΐνη των νυχιών) . Το μέγεθος και το σχήμα της προεξοχής μπορεί να ποικίλει σημαντικά, αλλά στις πλείστες των περιπτώσεων έχουν μήκος λίγα χιλιοστά.

Λευκοπλακία: αποτελεί μια ανώμαλη υπερπλαστική κατάσταση των βλεννογόνων ή ημιβλεννογόνων και η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα. Ανάλογα με την θέση ανάπτυξης της λευκοπλακίας μπορεί τα αίτια να είναι διαφορετικά. Έτσι, στη λευκοπλακία στο κάτω χείλος θεωρείται σημαντική η δράση του ήλιου μακροχρονίως. Για την λευκοπλακία του βλεννογόνου του στόματος ο μηχανικός τραυματισμός με τα δόντια, ο ερεθισμός από νικοτίνη, η candida albicans, ιοί κ.τ.λ. είναι σημαντικοί παράγοντες. Η λευκοπλακία δεν προκαλεί συμπτώματα. Εμφανίζεται συνήθως σαν μια  λευκή πλάκα  ομαλή ή ανώμαλη σε οποιοδήποτε σημείο του κάτω χείλους ή του βλεννογόνου του στόματος. Συχνά συνοδεύεται από ήπιο κνησμό. Η ανάπτυξη οζιδίων ή ελκώσεων, τόσο στο κάτω χείλος όσο και στο βλεννογόνο του στόματος, μπορεί να υποδηλώνει την ανάπτυξη καρκινώματος.

Οι δύο πιο συχνοί τύποι του μη-μελάνωμα καρκίνου του δέρματος είναι το βασικοκυτταρικό και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.

Bασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC):

Αποτελεί το 80% των καρκίνων του δέρματος που δεν είναι μελάνωμα. Μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα, αλλά, πιο συχνά εμφανίζεται στις εκτεθειμένες περιοχές όπως είναι το πρόσωπο. Το πιο πρώιμο σημάδι μπορεί να είναι μια κόκκινη επίπεδη επιφάνεια, ένα μικρό ογκίδιο, ένα μικρό σημείο που αιμορραγεί όταν έρχεται σε επαφή με την πετσέτα, ένα μικρό έλκος (πληγή), ή μια κρούστα στο δέρμα η οποία επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν επουλώνεται.

Το Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα συνήθως δεν μεθίσταται σε άλλα όργανα του σώματος και έτσι δεν αποτελει κυνδυνο για την ζωη. Η φυσιολογική τάση κάθε δερματικού καρκίνου όμως είναι να μεγαλώνει σε μέγεθος, είτε επιφανειακά, είτε σε βάθος. Έτσι, όσο περισσότερο χρόνο υφίσταται προτού υποβληθεί σε θεραπεία, τόσο μεγαλύτερος και βαθύτερος θα είναι. Η θεραπεία τότε είναι πολύ πιο δύσκολη και οι ουλές που θα προκληθούν από το επανορθωτικό χειρουργείο θα είναι πολύ πιο εκτεταμένες.

Aκανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC):

Οι περισσότερες από τις αρχές που αναφέρθηκαν για το Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα ισχύουν και για το Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC).  Περίπου 20% των καρκίνων του δέρματος που δεν είναι μελάνωμα είναι ακανθοκυτταρικά καρκινώματα.  Η διαφοροποίηση BCC και SCC μπορεί συχνά να γίνει μονάχα με τη χρήση μικροσκοπίου, καθώς η εξωτερική τους εμφάνιση μπορεί να είναι ακριβώς η ίδια.  Το Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα ομως τείνει να μεγαλώνει πιο γρήγορα, εξελκώνεται πιο γρήγορα, όπως επίσης δημιουργεί γρήγορα κάποιο υπεργερμένο ογκίδιο με ή χωρίς κρούστα (εφελκίδα).  

Μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα αλλά πιο συνηθισμένη εντόπισή του είναι στα χείλη και στα αυτιά. Η θεραπεία του είναι η ίδια με το BCC και πρέπει να γίνεται το συντομότερο δυνατό. Η μεγάλη διαφορά που έχει σε σχέση με το BCC είναι ότι έχει την δυνατότητα να δίνει μεταστάσεις, που σημαίνει, να εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος, είτε μέσω του αίματος, είτε μέσω της λέμφου σε απομακρυσμένες περιοχές, όπως οι πνεύμονες, ο εγκέφαλος ή το συκώτι. Όμως με την κατάλληλη θεραπεία, και σε πρώιμα στάδια, ποσοστό μικρότερο του 3% δίνει μεταστάσεις σε άλλα τμήματα του σώματος. 

Η πρόληψη και η θεραπεία του καρκίνου είναι παρόμοια σε όλα τα είδη καρκίνου και θα συζητηθεί σε ξεχωριστό άρθρο.

Peeling - Plastic Surgery Clinic in Cyprus (Limassol-Nicosia)

Peeling - Plastic Surgery Clinic in Cyprus (Limassol-Nicosia)

Scars Treatment - Plastic Surgery Clinic in Cyprus (Limassol-Nicosia)

Scars Treatment - Plastic Surgery Clinic in Cyprus (Limassol-Nicosia)

Liposuction - Plastic Surgery Clinic in Cyprus (Limassol-Nicosia)

Liposuction - Plastic Surgery Clinic in Cyprus (Limassol-Nicosia)

Inverted Nipple - Plastic Surgery Clinic in Cyprus (Limassol-Nicosia)

Inverted Nipple - Plastic Surgery Clinic in Cyprus (Limassol-Nicosia)

Trigger Finger - Plastic Surgery Clinic in Cyprus (Limassol-Nicosia)

Trigger Finger - Plastic Surgery Clinic in Cyprus (Limassol-Nicosia)